10 jaar, 10 vragen, 10 mensen.
De Consumentenombudsdienst bestaat dit jaar 10 jaar en dat laten we niet onopgemerkt voorbij gaan. Gedurende tien jaar hebben we heel wat gedaan. Geluisterd, gepraat, gezwegen, gelachen, gevloekt, gezucht, geschreven, herschreven, geschrapt, overwogen, heroverwogen, bemiddeld en verzoend. Dat deden en dat doen we niet alleen. Gaandeweg bouwden we een vertrouwensrelatie uit met heel wat mensen en organisaties. En die laten we nu even aan het woord. Tien vragen aan tien mensen over tien jaar COD.
VANDAAG: David Baele
1. Kan u zichzelf kort even voorstellen?
Ik ben David Baele, federaal ombudsman sinds juli 2020. Voor dit mandaat was ik bijna altijd werkzaam bij de federale administratie, onder meer bij volksgezondheid en justitie en het meest recent bij de dienst administratieve vereenvoudiging. Van opleiding ben ik bestuurskundige, dus ombudsman kunnen zijn is een soort van droomjob.
2. Drinkt een ombudsman veel koffie?
Ik drink eigenlijk best weinig koffie. Af en toe ’s ochtends een tas en dan is het meestal een cappuccino. Ik heb het ook niet nodig om wakker te worden, gelukkig!
3. Hoe is de samenwerking tussen uw dienst en de COD?
Onze diensten werken niet zo vaak samen, omdat onze werkdomeinen heel erg verschillend zijn. Af en toe sturen we klachten naar elkaar door op een duidelijk afgesproken manier. Als mijn dienst niet bevoegd is, sturen we de klacht dus door naar de Consumentenombudsdienst en omgekeerd.
Ik herinner me ook dat we er in samenspraak voor gezorgd hebben dat er correcte informatie werd weergegeven voor burgers en consumenten toen het Agentschap voor de Schuld de befaamde staatsbon uitgaf en er toch wel wat problemen opdoken.
Anderzijds werken we wel nauw samen onder de koepel van Ombudsman.be, het Belgisch netwerk van ombudsmannen. Zo hebben we onlangs de Ombudstour georganiseerd, een initiatief langs verschillende Belgische steden om het ombudswerk beter bekend te maken en te versterken.
Algemeen is de samenwerking dus vlot, professioneel en gebaseerd op wederzijds vertrouwen.
4. Kan u de COD omschrijven in drie woorden?
Jullie wettelijke taak is informeren, doorverwijzen en bemiddelen. Maar dat zou te gemakkelijk zijn natuurlijk. Persoonlijk zou ik de Consumentenombudsdienst liever omschrijven als toegankelijk, oplossingsgericht en betrouwbaar. Jullie zijn er altijd voor de consumenten en denken steeds in functie van de oplossing en dat vind ik heel erg belangrijk.
5. Hoe zou de COD aan zijn bekendheid kunnen werken?
Ik vind ik feite dat jullie al goed bekend zijn en een mooie zichtbaarheid hebben. Dat is zeker loon naar werken!
Misschien zouden jullie meer herkenbaar aanwezig kunnen zijn op facturen of websites van bedrijven. Dat is een heel directe manier om jullie bekendheid te versterken, zowel naar ondernemingen als naar consumenten toe.
6. Van welke consumentenproblemen kan u echt wakker liggen?
Ik ben blij dat je mij die vraag stelt. Ik erger me immers blauw aan de malafide praktijken van spoedherstellers en bouwondernemingen die woekerprijzen hanteren of zich failliet laten verklaren en de mensen in de steek laten. Ik vind dit heel wraakroepend omdat ze misbruik maken van de kwetsbare positie waarin mensen zich bevinden. Hier moeten we dringend paal en park aan stellen.
7. Wat is uw muzikale guilty pleasure?
Ik ben een kind van de jaren ’80 en dus opgegroeid met de muziek van Prince, Michael Jackson en Stevie Wonder en daar grijp ik wel vaak naar terug. Maar de laatste tijd betrap ik er mezelf op dat ik ook durf luisteren naar Metallica. Al is het dan wel eerder hun softere repertoire, want in feite is metal zo mijn ding niet.
8. Wat zou de belangrijkste eigenschap van een ombudsman moeten zijn?
Voor mij is dat heel erg duidelijk: luisteren zonder vooroordelen te hebben. En dat is minder eenvoudig dan het lijkt, omdat iedereen op voorhand wel ergens een bepaald oordeel of referentiekader in zijn hoofd heeft.
Een ombudsman moet ook in staat zijn om door te vragen tot de kern van het probleem. Snel oplossingen bekomen is niet eenvoudig. Ombudsmannen werken met soft law en zijn geen advocaat of rechter. Wij proberen om oplossingen te bekomen door te bemiddelen of te verzoenen. Dat duurt al wel eens wat langer. We moeten het dus hebben van onze autoriteit, overtuigingskracht en vooral doorzettingsvermogen. Vooral die laatste is erg belangrijk.
9. Welke ombudsdiensten zouden er nog bij mogen komen om het landschap te versterken?
Eerlijk gezegd vind ik dat er al voldoende ombudsinstellingen zijn. Onze leuze van Ombudsman.be, het Belgisch netwerk van ombudsmannen, is dat er altijd een ombudsman is om je te helpen. En dat klopt ook wel vind ik. Quasi alle domeinen zijn zo goed als afgedekt dus momenteel is er geen nood aan bijkomende ombudsinstellingen.
10. Wat wenst u de COD toe voor de komende tien jaar?
Nog meer slagkracht en een grotere bekendheid, vooral bij de mensen in kwetsbare posities.
Maar in feite moet je een ombudsman altijd minder klachten moet toewensen. Dat betekent immers dat de maatschappij goed draait en dat overheidsinstellingen en bedrijven goed functioneren, en tenslotte is dat toch ons doel. Ik wens jullie dus minder klachten toe!
